Wycieki niebezpiecznych substancji zdarzają się nawet w najlepiej zorganizowanych zakładach. Żeby szybko pozbyć się zanieczyszczeń przemysłowych, najlepiej sięgnąć po sorbenty, czyli materiały odznaczające się porowatą strukturą, które zbierają szkodliwe ciecze. Stosuje się je w wielu branżach, jednak aby produkty charakteryzowały się skutecznością, muszą być odpowiednio dobrane. Na co zwrócić uwagę, decydując się na ich zakup?
Jak działają sorbenty?
Sorbenty to materiały o właściwościach sorpcyjnych. Pochłaniają i neutralizują niebezpieczne substancje, takie jak: ropa i produkty ropopochodne, rozpuszczalniki, kwasy, roztwory zasadowe, oleje. Wyroby chłoną ciecz w procesie adsorpcji (czyli zatrzymywaniu na powierzchni) lub absorpcji (polegającej na wnikaniu zanieczyszczeń do wnętrza produktu). Czasem oba te zjawiska zachodzą równocześnie. Zastosowanie produktów pozwala nie tylko na szybkie pozbycie się wycieku, ale także na ograniczenie rozprzestrzeniania się rozlewu.
Materiały są łatwe w użyciu. Pozwalają na sprostanie restrykcyjnym wymogom zawartym w Prawie ochrony środowiska. Stosuje się je bezpośrednio w miejscu wypływu substancji lub układa wokół powstałej plamy, aby ograniczyć zasięg rozlanego płynu. Im szybciej pozbędzie się zanieczyszczeń, tym mniej negatywnych konsekwencji.
Gdzie stosowany jest sorbent?
Sorbenty znajdują zastosowanie w wielu sektorach gospodarki. Korzystają z nich m.in. pracownicy warsztatów oraz laboratoriów chemicznych. Wyroby używane są także w zakładach produkcyjnych, magazynach oraz punktach przeładunkowych. Sięgają po nie ponadto właściciele stacji benzynowych oraz innych obiektów, gdzie przechowuje się szkodliwe substancje. Dodatkowo sorbenty stanowią obowiązkowy element pojazdów z wyposażeniem ADR, czyli przewożących niebezpieczne towary.
Trzeba jednak pamiętać, że artykuły są najskuteczniejsze w przypadku niewielkich zanieczyszczeń. Do usunięcia większych rozlewów traktuje się jedynie jako uzupełnienie prowadzonych czynności. Najlepiej mieć na składzie zestawy sorbentów, co pozwala na natychmiastową reakcję. Takie rozwiązanie sprawdza się w wielu kryzysowych sytuacjach.
Rodzaje sorbentów
Sorbenty są dostępne w różnych postaciach. Niektóre produkty stosuje się wyłącznie w celach profilaktycznych, inne umieszcza się bezpośrednio w miejscu rozlanej cieczy. Wybór odpowiedniego typu materiału zależy od charakteru bądź częstotliwości wycieków. Podstawowy podział sorbentów obejmuje:
Maty – stanowią doskonały sposób na pozbycie się drobnych zanieczyszczeń. Maty możesz nabyć w formie prostokątnych arkuszy. Za ich pomocą usuwa się płyny z blatów lub posadzki. Co więcej, maty olejowe stosuje się na zanieczyszczenia znajdujące się na powierzchni wód.
Rolki– artykuły wykorzystuje się profilaktycznie w miejscach o podwyższonym ryzyku wycieku. Rolki kładzie się w pobliżu ciągów komunikacyjnych, maszyn, regałów. Pojedyncze listki – podobnie jak maty – mogą być także używane do eliminacji niewielkich plam. Do wyboru są artykuły o niskiej lub wysokiej gęstości.
Poduszki– towary odznaczają się bardzo dobrymi parametrami sorpcyjnymi, dlatego nadają się do zbierania większych zanieczyszczeń. Poduszkiwykorzystuje się do zabezpieczenia wycieków w trakcie prac konserwacyjnych lub naprawczych. Doskonale sprawdzają się także do zatrzymania dalszego wylewu cieczy.
Rękawy – stanowią świetny sposób na organicznie zasięgu cieczy. Za pomocą rękawów wygradza się strefy skażenia. Artykuły charakteryzują się elastycznością, co pozwala na ich dowolne formowanie. Rękawy olejowe posiadają właściwości hydrofobowe, dzięki czemu nadają się do zabezpieczenia wody przed zanieczyszczeniami ropopochodnymi.
Sorbenty sypkie – materiały sprawdzają się do eliminowania rozlewisk z chropowatych oraz porowatych powierzchni, np. nawierzchni asfaltowych. Sorbenty sypkieposiadają postać granulatu. Ziarnista struktura umożliwia pochłonięcie szkodliwych cieczy z mikrozagłębień.
Dobór sorbentu w zależności od zagrożenia
Wyroby należy dopasować do rodzaju zanieczyszczeń. Tylko dokładna identyfikacja wycieku pozwala na dobranie optymalnego materiału i wykorzystanie pełnych możliwości sorbentu. Wyróżniamy trzy główne kategorie sorbentów:
Uniwersalne – do usunięcia produktów ropopochodnych, rozpuszczalników, nieagresywnych środków chemicznych, a także innych płynów przemysłowych używa się wyrobów w kolorze szarym. Uniwersalne sorbenty nie wykazują właściwości hydrofobowych, co oznacza, że chłoną również wodę. Stosuje się je m.in. do wycieków ze studzienek, beczek przemysłowych, rur.
Olejowe – artykuły w kolorze niebieskim służą do usuwania wycieków ropy, produktów ropopochodnych oraz olejów, ale nie chłoną wody. Za ich pośrednictwem pozbywa się zanieczyszczeń wydobywających się spod maszyn i urządzeń. Towary świetnie sprawdzają się też do eliminacji plam na powierzchni zbiorników wodnych.
Chemiczne – wycieki chemikaliów eliminuje się za pomocą żółtych sorbentów. Pozwalają one na szybkie usunięcie żrących substancji, w tym kwasów i zasad. Za ich pomocą usuwa się szkodliwe substancje m.in. z beczek przemysłowych, pojemników, urządzeń.
Sprawdź rodzaje sorbentów dostępne w naszej ofercie:
Kryteria oceny przydatności sorbentów
Choć chłonność i cena to istotne kryteria przy doborze sorbentów (im wyższa sorpcja, tym mniej odpadów do utylizacji), należy zwrócić uwagę także na inne parametry. O przydatności danego produktu decydują czynniki, takie jak:
pływalność, czyli zdolność utrzymywania się na tafli wody – ma to znacznie podczas usuwania zanieczyszczeń ze zbiorników wodnych,
magazynowanie – najlepiej sięgać po sorbenty, które nie brylują się i są odporne na wilgoć, dzięki czemu mogą być składowane przez wiele lat,
efektywność wykorzystania – parametr ten jest rozumiany jako stosunek zebranej substancji do poziomu zużycia sorbentu,
zagrożenie wtórnym skażeniem – bywa, że pod wpływem różnorodnych czynników, np. temperatury, dochodzi do ponownego uwolnienia wchłoniętej substancji toksycznej,
dopuszczalna ilość użycia – część wyrobów nadaje się do jednorazowego zastosowania, ale wiele produktów można wykorzystać kilka razy,
sposób utylizacji – tylko niektóre zużyte produkty można spalić, część trzeba oddać do firm zajmujących się odbiorem niebezpiecznych substancji.
Odpowiednio dopasowany sorbent stanowi nieocenioną pomoc w pozbywaniu się niebezpiecznych wycieków. Decydując się na inwestycje w takie wyroby, nie należy kierować się wyłącznie ceną, ale również wydajnością, zdolnością materiałów do regeneracji, czy sposobem utylizacji. Warto wcześniej przygotować się na nieprzewidziane zdarzenia, sprawdzając parametry przechowywanych substancji, a także oceniając rodzaj podłoża. Więcej informacji na temat postępowania w kryzysowych sytuacjach znajdziesz w artykule Czym skutecznie usunąć wycieki przemysłowe?
