Na osobach prowadzących magazyny lub hale przemysłowe ciąży ogromna odpowiedzialność. Zgodnie z Prawem ochrony środowiska: „Każdy, kto zamierza prowadzić lub prowadzi zakład o zwiększonym ryzyku, lub o dużym ryzyku, jest obowiązany do zapewnienia, aby zakład ten był zaprojektowany, wykonany, prowadzony i likwidowany w sposób zapobiegający awariom przemysłowym i ograniczający ich skutki dla ludzi oraz środowiska” (ust. z 27 kwietnia 2001, Dz.U. 2020 poz. 1219).

Sposób na rozlane substancje – sorbenty

Choć przedsiębiorcy zarządzający organizacjami muszą opracować procedury technologiczne w taki sposób, aby zminimalizować niebezpieczeństwo wycieków szkodliwych substancji, nie są oni w stanie całkowicie wykluczyć usterek. Praca z cieczami łatwopalnymi lub chemicznymi to w wielu branżach codzienność, dlatego warto przygotować plan awaryjny na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń. Do usuwania zanieczyszczeń doskonale sprawdza się sorbent, czyli wyrób służący do zbierania oraz pochłaniania różnorodnych wycieków (olejów, kwasów, zasad, produktów ropopochodnych). Produkuje się go z materiałów pochodzenia:

  • organicznego, np. siano, trociny, trwa morska, gleba,

  • nieorganicznego, np. pumeks, wełna szklana lub mineralna,

  • chemicznego, np. COMPACT – granulat mineralny do absorpcji kwasów, zasad, paliw, UNI-SAFE – o działaniu wiążącym związki chemiczne oraz oleje, ABSOL – środek czyszczący i gaśniczy, EKOPERL – przeznaczony do neutralizacji kwasów, DAMOLIN – pochłania rozpuszczalniki, produkty ropopochodne.

Jakie środki ostrożności trzeba zachować przy użyciu sorbentu?

Materiały do usuwania substancji przemysłowych charakteryzują się łatwością eksploatacji. Wystarczy umieścić je bezpośrednio na powierzchni wycieków oraz zabezpieczyć strefy, w których doszło do rozlania cieczy. Przystępując do działań, trzeba jednak zachować szczególną ostrożność i zadbać o środki ochrony osobistej. Ponadto, należy zlokalizować źródło wycieku i sprawdzić, czy istnieje niebezpieczeństwo wybuchu. Jeśli tak, niezbędne jest jak najszybsze wyeliminowanie przyczyny awarii.

Warto również pamiętać o odpowiedniej utylizacji – wchłonięte płyny nie neutralizują się w 100%, stanowiąc zagrożenia dla zdrowia ludzi oraz środowiska naturalnego. Z tego powodu sorbentów nie wrzuca się do pojemników razem z odpadami komunalnymi. Zużyte materiały przekazuje się firmom posiadającym zezwolenie na odbiór niebezpiecznych odpadów.

Główne cechy sorbentu, które pozwalają neutralizować zanieczyszczenia przemysłowe

Sorbenty to ciała stałe składające się z dużej liczby pustych przestrzeni określanych mianem porów. Taka budowa sprzyja wysokiej sorpcji cieczy, obejmującej zarówno pochłanianie objętościowe, jak i powierzchniowe. W materiałach porowatych znajdują się makropory oraz mikropory. Pierwsze z nich zatrzymują ciecze, drugie odpowiadają za transport substancji w głąb struktury.

Niektóre produkty, wykorzystywane przez służby ratunkowe, oprócz wysokich zdolności sorpcyjnych charakteryzują się również innymi właściwościami. Przykładowo, środek UNI-SAFE, którego używa się do produkcji sorbentów chemicznych, pęcznieje i zmienia swoją strukturę. Z kolei EKOPERL neutralizuje kwasy, natomiast ABSOL działa antypoślizgowo, a ponadto znajduje zastosowanie podczas gaszenia niewielkich pożarów.

Poznaj naszą szeroką ofertę sorbentów:


Wykorzystanie procesu adsorpcji i absorpcji w neutralizowaniu substancji szkodliwych

Zastosowanie sorbentów to skuteczny sposób na całkowite pozbycie się niebezpiecznych środków. Dzieje się tak dlatego, że produkty zatrzymują szkodliwe substancje wewnątrz (absorpcja) bądź na swojej powierzchni (adsorpcja), choć zdarza się, że oba te procesy przebiegają równolegle. Nierzadko dochodzi również do powstawania reakcji chemicznych, wspomagających neutralizację zanieczyszczeń przemysłowych. Sorbenty stanowią więc doskonały sposób na zatrzymanie rozprzestrzeniania się cieczy, co pozwala na zniwelowanie negatywnych skutków wycieków.

Dobry sorbent, czyli?

Sorbenty dobiera się w zależności od rodzaju substancji, mogących stanowić potencjalne źródło wycieku. Szybkie pozbycie się szkodliwych płynów pozwala na zmniejszenie zanieczyszczeń, a tym samym ograniczenie strat materialnych. Na rynku dostępne są produkty uniwersalne oraz przeznaczone do olejów bądź środków chemicznych. Skuteczność prowadzonych działań zależy w dużej mierze od wyboru właściwego artykułu.

Kupując sorbenty, warto wziąć pod uwagę nie tylko cenę i wydajność, ale także inne czynniki. Wśród kluczowych należy wskazać:

  • Chłonność (sorpcja) – pod terminem tym kryje się stosunek sorbatu (czyli wchłoniętej przez sorbent masy) do masy luźnego sorbentu. Im bardziej chłonny materiał, tym mniej odpadów do utylizacji, co bezpośrednio przekłada się na oszczędności w budżecie firmy.

  • Trwałość– sorbenty dobrej jakości nadają się do długoletniego przechowywania. Nie powinny się brylować ani pochłaniać wilgoci.

  • Walory ekologiczne– to niezwykle ważne kryterium. Im lepsze sorbenty, tym mniejsze ryzyko wtórnego zakażenia środowiska, np. na skutek uwalniania się toksycznej substancji pod wpływem temperatury.

  • Wielokrotność użycia– niektóre sorbenty nadają się do kilkukrotnego zastosowania (przy jednoczesnym zachowaniu początkowych parametrów).

Eliminowanie skażeń nie należy do łatwych czynności, dlatego zadanie to należy powierzyć wyspecjalizowanym jednostkom. Ratownicy zajmujący się usuwaniem szkodliwych substancji powinni wyróżniać się doskonałą znajomością zagadnień związanych z procesami chemicznymi. Muszą również właściwie zdiagnozować źródło wycieku i dopasować odpowiedni typ sorbentu. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w naszym artykule Rodzaje i dobór sorbentów.