Za bezpieczeństwo na terenie zakładu odpowiada pracodawca. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki i Społecznej „pracodawca jest obowiązany zapewnić na terenie zakładu pracy wykonane i oznakowane, zgodnie z Polskimi Normami i właściwymi przepisami, drogi komunikacyjne i transportowe, zwane dalej „drogami”, drogi dla pieszych, zwane dalej „przejściami", i dojazdy pożarowe” (Dz.U.2003.169.1650).

Drogi transportowe i ciągi komunikacyjne

Drogi transportowe zlokalizowane są wewnątrz hali lub tuż przy zakładzie. Muszą być one przystosowane do ruchu pieszych oraz pojazdów użytkowych przewożących ładunki. Powinny układać się w spójne ciągi komunikacyjne (dotyczy to szczególnie przedsiębiorstw, gdzie w jednym czasie odbywa się ruch kołowy i pieszy). Trasy trzeba wyznaczyć w taki sposób, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo pracowników, a jednocześnie nie zaburzać funkcjonowania całego zakładu.

Projektując ciągi komunikacyjne, należy uwzględnić w nich procesy logistyczne, np. wytyczyć miejsca przeznaczone na wycofanie lub zawracanie pojazdów dostawczych. Innymi słowy, przestrzeń należy zagospodarować tak, by codzienne czynności, jak np. wyładunek lub załadunek towarów, nie stwarzały zagrożenia. Nie bez znaczenia jest również odpowiednie oznakowanie tras – zwłaszcza jeśli drogi transportowe krzyżują się bądź są bardzo szerokie.

Wymagania dla dróg transportowych i dróg dla pieszych

Zasady związane z wykonywaniem oraz oznakowaniem dróg na terenie zakładu pracy precyzuje m.in. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. Drogi transportowe oraz dla pieszych muszą spełniać następujące wymogi:

  • nie mogą przebiegać przez miejsca mogące stanowić zagrożenia dla użytkowników,

  • ich długość oraz szerokość musi być dopasowana do szacunkowej liczby użytkowników, a także wielkości pojazdów transportowych i ładunków (minimalne wymiary określają normy PN),

  • nawierzchnia dróg powinna być twarda i równa, a ponadto musi charakteryzować się nośnością dostosowaną do obciążenia (przy obliczaniu tej wartości bierze się pod uwagę rodzaj składowanych materiałów oraz środków transportowych),

  • zarządca musi zadbać o zapewnienie urządzeń bądź rozwiązań technicznych służących do usuwania wód opadowych.


Przeznaczenie drogiMinimalna szerokość drogi na odcinkach prostych (cm)
Dla środków transportowych bezsilnikowychDla środków transportowych silnikowych
Ruch jednokierunkowyTylko dla środków transportowychb = a + 60b = a + 60
Dla środków transportowych bezsilnikowychb = a + 90b = a + 100
Ruch dwukierunkowyTylko dla środków transportowychb = 2a + 90b = 2a + 90
Dla środków transportowych bezsilnikowychb = 2a + 180b = 2a + 200

W tabeli:

b – minimalna szerokość drogi transportowej,

a – szerokość środka transportowego (lub szerokość ładunku, jeżeli przewożony ładunek jest szerszy niż szerokość środka transportu).

Kolory linii wyznaczających drogi i ciągi komunikacyjne

Linie, za pomocą których wyznacza się drogi na terenie zakładu, muszą być oznaczone na biało (zgodnie z przepisami ruchu drogowego). Z kolei trasy znajdujące się w środku hal produkcyjnych, najczęściej mają barwę żółtą. Wynika to z faktu, że pracujące tam maszyny mogą być niebezpieczne dla pracowników. Stąd też trzeba zadbać, by ciągi komunikacyjne były dobrze widoczne, również z większej odległości. Do wyznaczenia dróg najczęściej używa się farb odpornych na wilgoć i zmienne temperatury.

Jak oznakować drogi i ciągi komunikacyjne na placu zakładowym?

Poziome znaki to podstawowy i niezbędny element oznakowania dróg wewnątrzzakładowych. Pasy ruchu wyznacza się za pomocą linii ciągłych. Warto zastanowić się też nad zastosowaniem strzałek kierunkowych ułatwiających sprawny i bezkolizyjny przejazd. Wewnątrz zakładów często umieszcza się też znaczniki podłogowe, np. w kształcie znaku STOP lub „Ustąp pierwszeństwa”. Ponadto, żeby zwiększyć bezpieczeństwo, można zastosować drogowe znaki pionowe.

Doskonałym uzupełnieniem oznakowania są również progi zwalniające, skutecznie ograniczające prędkość pojazdów poruszających się na placu zakładowym i chroniące przed kolizjami. W niektórych firmach stosuje się również odbojnice przemysłowe, czyli konstrukcje zabezpieczające przed uderzeniem. Do ich produkcji wykorzystuje się rury stalowe, kauczuk, drewno, tworzywo sztuczne. Ustawia się je m.in. przy słupach,kolumnach, narożnikach ścian. Do osłony newralgicznych punktów doskonale sprawdzają się słupki lub barierki ochronne. Warto sięgnąć także po przykręcane odbojnice służące do zabezpieczenia latarni, hydrantów.

Poznaj produkty do znakowania dróg dostępne w naszej ofercie:

Wymagania dla oznakowania dróg dla pieszych w pomieszczeniu magazynowym

Ciągi komunikacyjne dla pieszych znakowane są za pomocą koloru białego lub żółtego. Do wytyczenia dróg stosuje się linie ciągłe. W przypadku, gdy w pomieszczeniu magazynowym znajdują się schody lub rampy, trzeba je oznakować, używając czarno-żółtych pasów ostrzegawczych. Co więcej, należy zadbać o zastosowanie czarno-żółtych lub czerwono-białych pasów w miejscach, w których występuje zwiększone ryzyko upadku lub kolizji. Do ważnych kwestii zalicza się także umieszczenie w widocznym miejscu tabliczek wskazujących kierunek ewakuacji.

Wyznaczając drogi dla ruchu pieszego, należy pamiętać o zachowaniu bezpiecznych odległości od pojazdów, urządzeń, regałów lub innych elementów znajdujących się na wyposażeniu magazynu. Żeby usprawnić ruch można dodatkowo użyć taśm i znaczników podłogowych w formie strzałek wskazujących kierunek poruszania się. Do wyboru są także elementy oznakowania poziomego o charakterze ostrzegawczym, np. z napisem „Zachowaj dystans”.

Oznakowanie dróg stanowi niezwykle ważny element wpływający na bezpieczeństwo na terenie zakładu. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w 2019 r. zgłoszono ponad 83 tys. osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy [1]. Powodem około 10% wszystkich zdarzeń była niewłaściwa organizacja pracy bądź stanowiska pracy. Warto zadbać więc o usprawnienie ruchu i prawidłowe wyznaczenie ciągów komunikacyjnych.

Źródło:

  1. Raport „Wypadki przy pracy w 2019 roku - dane wstępne”, GUS.